Is het legaal om een VPN te gebruiken?
Maak je je zorgen of het gebruik van een VPN wel legaal is? Het (hele korte) antwoord is: het is volkomen legaal een VPN te gebruiken. In ieder geval in Nederland.
In dit artikel ga ik uitgebreider op deze vraag in.
Kort samengevat: is het gebruik van een VPN legaal?
Het gebruik van een VPN is in de meeste landen 100% legaal. Dit geldt ook voor Nederland. Het gebruik van een VPN is enkel illegaal als je woont in Noord-Korea, Irak, Turkmenistan of Wit-Rusland. Dan zijn er nog 6 landen, waaronder China en Rusland, die zware restricties hebben toegepast op het gebruik van VPN's. Tot slot zijn er nog 17 landen waar VPN-gebruik wordt toegestaan, maar die gebukt gaan onder digitale rechten restricties.
VPN's hebben een reputatie-probleem
Met een VPN kun je anoniem toegang krijgen tot het internet. Dit houdt in dat je internet provider, bedrijven of overheidsinstanties niet kunnen inzien wat jij online doet.
Zoals je je kunt voorstellen maakt dit VPN's een prachtige tool voor criminelen. Denk hier bijvoorbeeld aan hackers, mensen die films en series illegaal delen of sport shows streamen of drugs dealers. Zij kunnen een stuk eenvoudiger hun gang gaan, aangezien hun IP-adres verborgen wordt en hun internet activiteit niet wordt opgeslagen. Mensen die online illegale praktijken uitvoeren zullen dit praktisch altijd doen met behulp van een VPN.
Dit is waarom VPN's niet een geweldig goede reputatie hebben.
Maar dit wilt niet zeggen dat VPN's op zichzelf illegaal zijn. VPN's zijn neutrale tools, die door de meeste mensen worden gebruikt voor volstrekt legitieme doeleindes. Bijvoorbeeld, veel bedrijven verwachten dat hun werknemers een VPN gebruiken zodat hun data beschermd is. Ook is een VPN een must wanneer je openbare WiFi gebruikt, omdat je anders kwetsbaar bent voor hackers.
In welke landen zijn VPN's illegaal of worden ze zwaar beperkt?
Een VPN gebruiken is wettelijk verboden in Wit-Rusland, Irak, Noord-Korea en Turkmenistan, en is zwaar aan banden gelegd in China, Iran, Oman, Rusland, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten.
Dit zijn de 10 landen met de strengste VPN-restricties
| Land | VPN status | Social media blokkades | Censuur | Toezicht |
|---|---|---|---|---|
| Wit-Rusland | Illegaal | Matig | Sterk | Sterk |
| China | Begrensd | Uitgebreid | Sterk | Sterk |
| Iran | Begrensd | Matig | Sterk | Sterk |
| Irak | Illegaal | Matig | Matig | Minimaal |
| Noord-Korea | Illegaal | Sterk | Sterk | Sterk |
| Oman | Begrensd | Minimaal | Sterk | Matig |
| Rusland | Begrensd | Matig | Sterk | Matig |
| Turkije | Begrensd | Matig | Sterk | Sterk |
| Turkmenistan | Illegaal | Sterk | Sterk | Sterk |
| Verenigde Arabische Emiraten | Begrensd | Matig | Sterk | Sterk |
Hieronder gaan we kijken naar een paar van de meest in het oog springende landen uit deze lijst.
China
Hoewel VPN's technisch gezien niet als illegaal worden beschouwd in China, heeft iedere VPN-dienst expliciete toestemming nodig van de CCP (Chinese Communist Party) voordat ze in het land actief mogen zijn.
Dit betekent dat ze aan bepaalde eisen moeten voldoen, zoals het opslaan van logs. Dit druist volledig in tegen het hele punt van VPN's en de privacy die ze zouden moeten bieden.
Hoewel er geluiden zijn dat China het wellicht mogelijk gaat maken om zaken te doen als buitenlandse VPN-provider, kan het gebruiken van een VPN in China zonder autorisatie leiden tot boetes van 15.000 yuan (bijna 2.000 euro).
Rusland
Rusland heeft niet-goedgekeurde VPN's verboden, zogenaamd om toegang tot “onwettige content” te voorkomen.
Russische internet providers handhaven het verbod door websites te blokkeren die VPN-diensten aanbieden.
De straf voor het gebruik van een niet-goedgekeurde VPN in Rusland is 300.000 RUB (bijna 5.000 euro) voor de gebruiker en 700.000 RUB (bijna 12.000 euro) voor de provider.
Noord-Korea
Dit land zal niet als een verrassing komen. Noord-Koreanen worden praktisch volledig van de rest van de wereld afgesloten, dus VPN's gebruiken is uiteraard hartstikke illegaal.
Wat de straf op het gebruik van een VPN in Noord-Korea precies is, is onbekend, aangezien het land zo geheimzinnig is.
Noord-Korea's internet wordt ook hevig gecensureerd: Noord-Koreaanse diplomaten en werkers in het buitenland mogen het internet niet eens op via hun smartphone.
Irak
Sinds 2014 zijn VPN's illegaal in Irak. Aldus de overheid is de reden hiervoor terroristische organisaties, vooral ISIS, in de kiem te smoren als het gaat om het volk te beïnvloeden via social media.
ISIS is niet langer actief in Irak, maar de harde censuur wetten staan nog steeds pal overeind.
Turkmenistan
In Turkmenistan zijn VPN's sinds 2015 illegaal. De voornaamste reden hiervoor was het censureren van buitenlandse media.
Elk gebruik van proxy's of VPN's wordt gedetecteerd en geblokkeerd door Turkmenistans enige, door de staat gerunde internet provider: Turkmenet.
Het internet van Turkmenistan is afzichtelijk duur om mensen ervan te weerhouden het te gebruiken. Een maandelijks abonnement kost zo'n 200 euro voor 8 Kbps. Dit is meer dan het gemiddelde maandsalaris van het land.
Het gebruik van een VPN in Turkmenistan kan een boete opleveren (het exacte bedrag is onbekend) en een oproep van het Ministerie van Nationale Veiligheid om een ”preventief gesprek” te voeren.
Wit-Rusland
Wit-Rusland heeft VPN's geblokkeerd omdat het ze hen beschouwd als een middel om de wet te ondermijnen.
Tor, dat anonieme communicatie en toegang tot het Dark Web mogelijk maakt, wordt sinds 2016 ook geblokkeerd in Wit-Rusland.
In februari 2015 maakte het Ministerie van Communicatie van het land het gebruik van anonieme diensten zoals VPN's illegaal.
Het is echter niet helemaal duidelijk hoeveel mogelijkheden de overheid daadwerkelijk heeft om de groeiende VPN-markt te beperken. Momenteel bestaat er een boete voor iedereen die betrapt wordt op het gebruik van een VPN in Wit-Rusland.
Waar zijn VPN's wel legaal, en mag je verbinden met VPN-servers in landen waar VPN's illegaal zijn?
Op de bovengenoemde landen na, zijn VPN's voor de rest legaal in ieder ander land ter wereld. Als Nederlander hoef je je dus nergens zorgen over te maken.
Wat bij sommige mensen verwarring oplevert is dat VPN-diensten toegang bieden tot landen waar VPN's verboden zijn.
Kijk bijvoorbeeld naar NordVPN:
Die laten je toch maar mooi verbinden met een server in Turkije.
Hoe zit dit precies?
Nou, het verbinden met een server als deze is volkomen legaal, zolang je je maar niet in een van bovenstaande landen bevindt. Dit is het geval omdat de wetten van toepassing zijn op het land waar je je bevindt, niet het land waar je mee verbindt.
Ook is het zo dat VPN's vaak virtuele servers gebruiken. Dus de servers van de VPN hoeven niet fysiek in bijvoorbeeld Wit-Rusland te zitten, maar zouden gewoon in Nederland kunnen staan.
Helaas zijn niet alle VPN's van dezelfde kwaliteit. Ook al zijn VPN's legaal waar je je bevindt, zijn er een aantal andere belangrijke factoren waar je op wilt letten:
- VPN-jurisdictie. De machtigste landen ter wereld hebben geheime overeenkomsten die de privacy en veiligheid van VPN's bedreigen. Deze overeenkomsten bevorderen het delen van inlichtingen en moedigen toezicht aan. Wanneer je een VPN kiest, is het beste om een VPN te kiezen die niet binnen deze landen valt.
- VPN-log beleid. Een VPN mag de activiteit van haar gebruikers niet bijhouden. Als een VPN je gegevens registreert, komt je privacy in het geding. Overheden kunnen de server logs in beslag nemen of een aanvaller kan ze hacken. Kies een provider met een strikt beleid die geen logs opslaat.
- VPN-datalekken. VPN's zijn gemaakt om je gegevens te versleutelen, zodat nieuwsgierige partijen je niet kunnen identificeren. Desondanks blijkt een verontrustend aantal VPN's gegevens te lekken. Kies een VPN die geen gegevens lekken.
Voor een VPN te vinden die aan deze voorwaarden voldoet, kijk naar de VPN's die wij aanbevelen.
De benadering van digitale rechten in je land is ook de moeite waard om van op de hoogte te zijn, zelfs als VPN-gebruik legaal is.
